2021
-
Buğdayın Tarihi
Bu yazı Apéro’nun 14 Temmuz’da yayımlanan “Eziyetli Yumurta” sayısı için kaleme alınmıştır. İnsanlık tarihinden bahsederken “buğdaysız, pirinçsiz yahut mısırsız bir tarih anlatısı, eksik kalır” diyebiliriz. Konu özellikle Anadolu coğrafyasıysa şayet, bütün sahne ışıkları tek bir hububatın üzerinde yanıp sönüyor: triticum yani buğday. Ana vatanı sayılan Güneydoğu Anadolu’yu da kapsayan Verimli Hilâl’de, buğday tarımı neredeyse 10 bin yıldır sürdürülüyor. Yabani…
-
Doğum Günlerinde Neden Pasta Yeriz?
Neredeyse dünyanın her yanında milyonlarca insan tarafından kabul edilen ortak bir geleneğimiz var: Doğum günlerinde mum üfleyip pasta kesmek. Peki neden?
-
10 Bin Yıllık Gelenek: Aşure
Farsça aşure, “karışık aş” manasına gelen “aşur”dan türetilmiştir. İnsanlık tarihinin en önemli hububatlarından biri olan buğdayın ana kahramanı olduğu aşure, bereketle çok yakından ilişkilidir. Köken tartışmalarında bu yiyeceğin aslında tarımın icadına dayandığına dair pek çok önemli görüş bulunmaktadır. Bereketli Hilal’in dünya mirasına katkısı olan buğday ve buğday kültürü etkisini geniş sınırlar içinde göstermiştir ve aşure…
-
Yazılı İlk Yemek Tabletleri: 4000 Yıllık Yemek Tarifleri
İnsanı diğer memelilerden ayıran ancak pek üzerine düşünülmeyen epey mühim bir yetisi ateşi kullanabilmesidir. Ateşe hükmetmek, insanların belki de yapabileceği en akıllıca işlerden biriydi. Çünkü büyük büyük atalarımızın pişmiş besini keşfetmesi başlı başına bir yenilikti ve aynı zamanda müthiş bir adaptasyon süreciydi.
-
Bizanslılar Nasıl Besleniyordu?
Bizanslıların her ay ne yenecek sorusuna cevapları barındıran bir beslenme takviminin olduğunu biliyor muydunuz? Bilmiyorsanız müjde! Bizans’ın beslenme takvimi ayağınıza geldi.
-
Çiğdem Pilavı
Ankara’da yaşayanlar Ayrancı Semti’nin alametifarikalarından biri olan Ayrancım Gazetesini muhakkak duymuştur. Ayrancım Gazetesi hep birlikte bir yazılı kültür oluşturmak için yola çıktıkları bu yolda, 13. sayılarında beni ağırladılar, var olsunlar. Müthiş ekiplerine çok teşekkür ederek ve izinlerini alarak, Ayrancım Gazetesi’nin Mayıs-Haziran 2021 sayısındaki Çiğdem Pilavı yazımı burada paylaşıyorum. Bu arada gazetenin eski sayılarına ulaşmak isterseniz…
-
Unutma Beni Dolması
Bazı unutulmuş gelenekler var ki, insanın yüz çizgilerinin yer çekiminin tam aksine baş kaldırıp, hâletiruhiyenin neşe ile dolmasına sebep oluyor. Bu yazı için Ramazan Bayramı’nın ilk gününü beklememin bir sebebi var. Bugün, Osmanlı’da gedikli meyhanelerin müdavim müşterileri için yıllarca uyguladığı bir geleneği misafir edeceğim yazımda. Osmanlı’da kimi zaman yasaklara boyun eğmiş ama bir şekilde her…
-
Ekmek Bulamıyorlarsa Brioche Yesinler
Artık birinin çıkıp tarihin en çok çarptırılan bu sözüne bir açıklama yapması gerekiyordu. Kendimi bugün bu kutsal göreve adıyorum ve sizi 18. yüzyıl Fransa’sına götürüyorum. Fransız Devrimi’ne gastronomik bakmaya hazır mısınız? Tarihler 1789’u gösterdiğinde, mali krizle birleşen gıda kıtlığı Fransa halkının bam teline dokunmuş ve halk görülmediği kadar kan ihtiras ve gözyaşı ile birlikte sonu…
-
Süt Kebabı
Üzerine hiç dinlenmeden günlerce, haftalarca konuşulabilen bir mutfak olan Osmanlı mutfağının alametifarikalarından biri, süt kebabıdır. Tarifi ilk okuduğum zaman buram buram Osmanlı kokusunu burnumun direklerinde hissetmiştim. Aynı hisse hazır mısınız? Çatal bıçaklarınız hazırsa, başlayalım. İlk olarak bu tarife ulaşabilmemizi sağlayan, ustalara saygı kuşağındaki hocamız Süheyl Ünver. Süheyl Ünver, bu topraklar üzerinde yaşayan herkesin bilmesi gerektiğini…
-
Kahve II
Kahvenin Avrupa’ya Geçişi 1510’da Kahire’de, 1511 yılında ise Mekke’de görülen kahve artık 1550’lerden itibaren İstanbul’a ulaşmıştır. Her ne kadar menşei doğuya ait olsa da zamanla hem doğunun hem de batının ortak kültürel mirası haline gelen kahvenin Avrupa’ya geçişi, XVII. yüzyılı bulmaktadır. Ortadoğu kültürünün bir parçası olan kahvehane ise, XVII. yüzyıl sonları ile birlikte Osmanlı Devletinin…
-
Ortadoğu’nun Evrensel Kültüre Katkısı: Kahve
Kadim sanılan pek çok geleneğin kökeni sanılanın aksine, yakın tarihe dayanmaktadır. Hobsbawm’ın belirttiği gibi bu, bir “geleneğin icadı”dır.[1] Yaklaşık üç yüz yıldır bilfiil hayatımızda olan kahve, bu icat edilmiş geleneğin en göz önünde olan örneklerinden biridir. Kahve bir kültür ve gelenektir çünkü yalnızca içecek olmaktan çok daha fazla işlevi bünyesinde barındırır. Kahve, yaygınlaşmaya başlamasıyla birlikte…